Zasady muzyki

nauczyciel: mgr Małgorzata Niemczyk

przedmiot nauczania: ZASADY MUZYKI

stosowane podręczniki, opracowania i przykłady do analizy:

• F.Wesołowski - „Zasady Muzyki”
• F.Wesołowski - „Materiały do nauki o skalach muzycznych”
• M. Drobner - Systemy i skale muzyczne”
• J.S. Bach - „Chorały” w starych kluczach na chór 4-głosowy”
• M. Sobieski - „Wybór polskich pieśni ludowych’
• „Encyklopedia Muzyczna PWN” – pod redakcją Elżbiety Dziębowskiej
• M. Niemczyk - Zestaw testów sprawnościowych na różnym poziomie umiejętności
• M. Niemczyk - Materiały do zajęć warsztatowych „Inne skale poza systemem dur i moll”

PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z ZASAD MUZYKI
w POSM im Fr. CHOPINA w KRAKOWIE rok szkolny 2005/2006

System zawiera

- wymagania programowe;
- określenie za co uczeń będzie oceniany;
- skalę ocen w procentach punktów:
- wymagania na poszczególne oceny;
- sposoby i częstotliwość sprawdzania osiągnięć klasyfikacyjnych,
- sposób i terminy poprawiania ocen niedostatecznych i zaliczania zaległości,
- warunki i tryb uzyskania wyższych ocen edukacyjnych,
- określenie rodzajów zadań domowych;
- wymagania dotyczące obowiązku posiadania pomocy dydaktycznych, (podręczników, zeszytów itp.);
- sposoby oceniania aktywności ucznia na lekcji;
- określenie, kiedy i dlaczego uczeń może być nieprzygotowany do lekcji;
- sposoby kontaktowania się z rodzicami w celu informowania ich o sukcesach i niepowodzeniach uczniów,
- formy współpracy i pomocy pozalekcyjnej.

Wymagania programowe:

WYMAGANIA	OCENA
Konieczne	Dopuszczający
Podstawowe	Dostateczny
Rozszerzające	Dobry
Dopełniające	Bardzo dobry
Wykraczające	Celujący

- Wymagania programowe na rok I i II zasad muzyki sporządzone w oparciu o treść Rozporządzenia Ministra Kultury z dnia 19 sierpnia 2002 r. w sprawie podstaw programowych kształcenia w zawodach szkolnictwa artystycznego (Dz. U. Nr 138 poz. 1164).
- Plan oczekiwanych rezultatów ucznia w załączeniu.

Ocenianie:

Oceny są jawne (wpisywane do tabeli ocen w zeszycie), uczeń informowany jest o nich na bieżąco.

Uczeń oceniany jest w pięciu obszarach:

1. za pracę na lekcji:

- za odpowiedzi ustne i pisemne,
- za interpretację referowanych treści  głosem i na instrumencie,
- za aktywność i wypowiedzi z bieżącego materiału,
- za pracę w grupie,
- za prowadzenie zeszytów i dokładność notatek,
- za uczestniczenie w organizacji zajęć (referaty, prezentacje, wykłady);
- za udział w konkursach,

2. za przygotowanie do lekcji (dodatkowa rubryka w dzienniku):

- za posiadanie pomocy (nut, nagrań), podręczników i zeszytu z kompletnymi notatkami, przyborów do pisania,
- za  ilość zgłoszeń o braku przygotowania do zajęć,
- za dodatkowo wykonane prace i uczestniczenie w prowadzeniu lekcji;

3. za pracę w domu:

- za jakość przygotowanego zadania w formie ustnej, pisemnej, z realizacją głosową i na instrumencie,
- za systematyczność i solidność pracy;

4. za sprawdziany:

- pisemne z trzech ostatnich działów,
- kartkówki z ostatniej partii materiału,
- testy sprawnościowe (przekrojowe);
- praktyczne:

• analizy dzieł muzycznych (nuty i nagrania),
• interpretacje głosowe,
• prezentację na instrumencie;

5. za udzielanie pomocy słabszym kolegom.

W czasie testów i sprawdzianów stosowana będzie skala ocen w procentach punktów:

- ponad 100% - celujący (dodatkowa, prawidłowa realizacja zadań nadobowiązkowych)
- 100 % - 91 % - bardzo dobry
- 90 % - 76 % - dobry
- 75 % - 51 % - dostateczny
- 50 % - 33 % - dopuszczający
- 32 % - 0 % - niedostateczny

Wymagania na poszczególne oceny:

Celujący - uczeń posiada wiedzę i umiejętność wykraczającą poza materiał przekazywany na lekcjach. Potrafi bardzo logicznie łączyć własne zainteresowania muzyką z wiedzą zaczerpniętą z podręcznika oraz informacjami zdobytymi w czasie lekcji. Rozumie znaczenie pojęć i symboli muzycznych i bezbłędnie posługuje się nimi w swej pracy. Jest aktywny na lekcji. Charakteryzuje się szybkim tempem pracy i trafnymi odpowiedziami. Pomaga kolegom słabszym.

Bardzo dobry - uczeń posiada dużą łatwość percepcji informacji i wiedzy podczas lekcji. Zapamiętuje duże partie materiału wiążąc fakty w logiczną całość. Swobodnie posługuje się terminami muzycznymi. Potrafi samodzielnie pracować z podręcznikiem. Zalecenia nauczyciela realizuje szybko udzielając bezbłędnych odpowiedzi. Jest aktywny i systematyczny. Jego poziom umiejętności pozwala na późniejsze, prawidłowe opanowanie wiedzy z harmonii.

Dobry - uczeń posiada podstawową wiedzę i umiejętności z zakresu zasad muzyki. Potrafi prawidłowo korzystać z materiału lekcji podczas realizacji zadań domowych. Własne, czasami błędne odpowiedzi, samodzielnie koryguje. Chętnie korzysta z porad nauczyciela. Zna główne pojęcia i symbole muzyczne.

Dostateczny - uczeń nie pracuje systematycznie. Posiada trudności w samodzielnym przyswajaniu wiedzy z podręcznika. Często popełnia błędy, których sam nie zauważa. Jego wiedza wymaga wielokrotnego powtarzania korekty nauczyciela. Zna jedynie znaczenia podstawowych pojęć muzycznych.

Dopuszczający - uczeń posiada bardzo duże trudności w skupianiu uwagi na lekcji. Materiał programowy, opanowany fragmentarycznie z dużą ilością błędów szybko umyka z jego pamięci. Często nie powtarza i nie ugruntowuje wiedzy. Nie potrafi zestawiać problemów z zasad muzyki i z innymi dziedzinami muzyki.  Wymaga współpracy z nauczycielem i pomocy kolegów.

Niedostateczny - uczeń nie spełnia wymogów na ocenę pozytywną. Nie zna pojęć i nie opanował  problematyki, która wymagana jest później do harmonii. Nie jest aktywny ani też zainteresowany tematyką. Unika sprawdzianów i odpowiedzi. Nie potrafi lub nie chce korzystać z podręczników. Nie potrafi także posługiwać się nomenklaturą muzyczną, symbolami i znakami przy sporządzaniu notatek z lekcji. Dodatkowa pomoc ze strony nauczyciela oraz kolegów nie daje pozytywnych efektów.

Sposoby i częstotliwość sprawdzania osiągnięć edulacyjnych:

występują w formie:

- pisemnej:

• obejmują pełną jednostkę lekcyjną i uwzględniają treść trzech ostatnich działów (1 raz w miesiącu),
• kartkówki (15’ - 20’) z ostatniego działu (2 razy w miesiącu),
• testy (45’) sprawdzające przekrojowo całość obowiązującego materiału (1 raz w miesiącu),
• krótkie testy sprawnościowe (1 raz w tygodniu):

- praktycznej:

• analiza dzieła muzycznego w kontakcie z zapisem nutowym, nagraniem oraz  interpretacją na instrumencie (2 razy w miesiącu),
• interpretacja głosowa (2 razy w miesiącu);

Ucznia obowiązuje systematyczne zaliczanie sprawdzianów. Prace pisemne przechowuje nauczyciel w zeszytach sprawdzianów. Są one do wglądu uczniów i rodziców w celu zbadania wyników pracy, sukcesów oraz dokonania korekty działów i problemów najsłabiej opanowanych.

Poprawianie ocen niedostatecznych oraz zaliczanie zaległych partii materiału:

Powinno odbywać się po uprzednim ustaleniu terminu z nauczycielem:

- oceny niedostateczne z pojedynczych ćwiczeń do 3 dni (do kolejnej lekcji),
- oceny niedostateczne z dużych partii materiału w wyniku długotrwałej absencji do 2 tygodni,
- uczeń, który za zgodą rodziców uzyskuje zwolnienie z jednego dnia (lub kilku godzin) powinien przed opuszczeniem szkoły skontaktować się z nauczycielem aby dokonać zaliczenia lub przenieść go na dzień następny albo kolejną lekcję.

Nauczyciel ma obowiązek mobilizować ucznia do szybkiego nadrabiania zaległości i zachęcać do systematycznej pracy. Dlatego też uczeń ma możliwość zaliczania zaległych partii materiału poza lekcjami w porach wspólnie ustalonych i dogodnych dla obu stron.

Warunki i tryb uzyskania wyższych ocen klasyfikacyjnych:

1.Warunki i tryb poprawy wyników niezadowalających w celu  uzyskania wyższych ocen klasyfikacyjnych:

- nauczyciel ma obowiązek poinformować ucznia o proponowanej ocenie końcowej, co najmniej na dwa tygodnie przed Konferencją Klasyfikacyjną,
- poprawa oceny powinna odbyć się co najmniej na tydzień przed Konferencją Klasyfikacyjną,
- do poprawy może przystąpić ten uczeń, który w okresie semestru (roku) uczestniczył we wszystkich sprawdzianach ustnych i pisemnych oraz złożył wszystkie prace domowe w terminie ustalonym  wspólnie z nauczycielem, przygotował i zaprezentował referaty tematyczne,
- poprawy oceny może dokonać uczeń, który w ciągu semestru opanował obowiązujący materiał w zakresie:

• 85 % - na ocenę bardzo dobry
• 75 % - na ocenę dobry
• 65 % - na ocenę dostateczny
• 55 % - na ocenę dopuszczający,

- przystępując do poprawy oceny uczeń przedkłada do wglądu nauczyciela uzupełniony zeszyt,
- do poprawy oceny może przystąpić uczeń zainteresowany przedmiotem z wyraźnym postępem w zdobywaniu wiedzy i umiejętności w przeciągu ostatniego okresu czasu, który nie sprawia  problemów dyscyplinarnych na lekcji,
- nie może dokonać poprawy oceny klasyfikacyjnej ten uczeń, który wyraźnie opuszcza lekcje oraz zapowiedziane sprawdziany, a jego frekwencja na zajęciach jest niższa niż 80% obecności.
- treścią poprawy będzie przede wszystkim sprawdzenie poziomu wiedzy i umiejętności z zakresu najsłabiej opanowanego materiału w semestrze (roku),
- aby poprawić ocenę klasyfikacyjną z zasad muzyki uczeń ma obowiązek prawidłowo napisać test sprawdzający poziom umiejętności z zakresu całości materiału obowiązującego w okresie semestru,
- przystąpienie do poprawy jest jednorazowe.

2. Warunki i tryb poprawy oceny niedostatecznej w celu uzyskania wyższej oceny  klasyfikacyjnej:

- nauczyciel ma obowiązek poinformować ucznia o zagrożeniu oceną  niedostateczną, co najmniej na dwa tygodnie przed Konferencją Klasyfikacyjną,
- poprawa oceny powinna odbyć się co najmniej na tydzień przed Konferencją Klasyfikacyjną,
- do poprawy oceny niedostatecznej może przystąpić uczeń, który w ciągu semestru  (roku) w 50% zrealizował założenia programowe, oddał przynajmniej połowę prac domowych, otrzymał wyniki pozytywne z połowy sprawdzianów pisemnych (testów i kartkówek) oraz odpowiedzi ustnych, dokonał prezentacji dwóch  referatów  z interpretacją instrumentalną i głosową,
- nie może dokonać poprawy oceny klasyfikacyjnej ta osoba, u której absencja na lekcjach zasad muzyki  wyniosła co najmniej 50% oraz uczeń, który nie przestrzegał regulaminu szkolnego,  przeszkadzał w prowadzeniu zajęć, a jego problemy wychowawcze stały się głównym  powodem niepowodzeń szkolnych,
- treścią poprawy będzie przede wszystkim sprawdzenie metodą testową poziomu wiedzy i umiejętności z zakresu całości materiału w semestrze, ze szczególnym uwzględnieniem tych partii, które nie zostały opanowane lub wymagają korekty, a także przygotowanie i zaprezentowanie referatu w obecności klasy,
- przed przystąpieniem do poprawy uczeń powinien okazać uzupełniony zeszyt szkolny,
- przystąpienie do poprawy jest jednorazowe.

Rodzaje zadań domowych z zasad muzyki:

Uczeń ma obowiązek na bieżąco przygotowywać prace domowe:

- dokonać pisemnej korekty szkolnych notatek i uporządkować materiał,
- zrozumieć i pamięciowo opanować problemy z lekcji,
- wykonać pracę ćwiczeniową, korzystając z materiału z podręcznika,
- dokonać analizy ustnej lub pisemnej dzieła muzycznego,
- przygotować referat,
- dokonać repetytorium materiału przed sprawdzianami.
- przygotować referat z prezentacja instrumentalną.

Pomoce dydaktyczne i przybory szkolne:

Stanowią jeden z ważniejszych czynników umożliwiających prawidłowe i szybkie opanowanie wiedzy z przedmiotu.

Uczeń powinien posiadać:

- zeszyt teoretyczny,
- zeszyt do ćwiczeń na lekcji,
- zeszyty zadań domowych,
- podręczniki,
- przybory do pisania,
- odpowiednie nagrania i nuty,
- instrument do prezentacji odpowiedniego materiału muzycznego (może skorzystać z pomocy kolegi),
- kamerton,
- ew. metronom,
- zeszyty do sprawdzianów (przechowywane przez nauczyciela).

Aktywność ucznia na lekcji:

Uczeń powinien chętnie uczestniczyć w procesie tworzenia obrazu lekcji, realizując wspólnie z nauczycielem założenia programowe. W odpowiedniej rubryce odnotowane są oceny oraz plusy (trzy plusy = bardzo dobry) za aktywność ucznia na lekcji.

Sposób traktowania uczniów nieprzygotowanych do zajęć:

Uczeń może być nieprzygotowany do zajęć szkolnych w przypadku:

- choroby trwającej dłużej niż 3 dni,
- nagłych sytuacji losowych zgłoszonych uprzednio przez rodziców (drogą pisemną lub telefoniczną),
- w dniach koncertów szkolnych i audycji, w których bierze udział,
- w sytuacji zgłoszenia tzw. „dnia klasowego” przez wszystkich uczniów.

W innych niczym nieuzasadnionych przypadkach, za brak przygotowania do zajęć otrzymuje ocenę niedostateczną. Odpowiednie informacje dotyczące zaistniałego problemu powinny być wpisane w dzienniku szkolnym.

Kontakty z rodzicami:

Oceny, sukcesy i niepowodzenia ucznia nauczyciel odnotowuje w rubryce zeszytu teoretycznego, do wzglądu i potwierdzenia podpisem przez rodziców. W przypadku braku zainteresowania ze strony opiekuna wykładowca prosi o kontakt telefoniczny lub bezpośredni, a także wysyła pismo do domu, informując rodziców o problemach ich dziecka. 

Formy współpracy i pomocy pozalekcyjnej:

Uczeń ma możliwość skorzystania z dodatkowych porad nauczyciela w czasie przerw lub poza zajęciami, w porach dogodnych dla obu stron.

Odbywa się to:

- po okresie długiej absencji spowodowanej chorobą,
- w przypadku niezrozumienia danego problemu,
- skonfrontowania z nauczycielem treści przygotowywanego zadania,
- w celu zaliczania zaległości.

Nauczyciel zachęca uczniów do współpracy i pomocy koleżeńskiej, nadzorując i zarazem nagradzając te działania dobrymi ocenami.